FAHİR ATAKOĞLU

Akort Dergisi Eylül-Ekim 2008

FAHİR ATAKOĞLU YA DA BİR KARİYER SAVAŞÇISI…

-“Cumhuriyet” ve  “Sarı Zeybek”; Türkiye’nin yakın tarihini anlatan iki önemli belgesel… Türkün varoluşu özgün bir dille anlatılırken, sahnelerin müziğiyle bütünleşmesi besteci Fahir Atakoğlu’nun geniş kitlelerle buluşmasını sağladı.

-Atakoğlu, son dönemde “İz” adını verdiği yeni albümüyle alkışlanıyor. Müzikseverler, bestecinin yola çıkışında bestelediği şarkılarını; Sezen Aksu, Nilüfer, Tarkan, Sertab Erener, Levent Yüksel’den yeni yorumlarıyla bir kez daha dinliyorlar.

-Ve bu yıl müzik yaşamında 25.yılını kutluyor Fahir Atakoğlu. Kariyerini Amerika’da sürdüren müzisyen “Istanbul In Blue” albümü ile Grammy ödüllerine 3 dalda aday gösteriliyor. Yaşamıyla genç kuşak müzisyenlere örnek bir kişilik sergileyen Fahir Atakoğlu’yla müzisyenliğini, Amerika’daki mücadelesini ve Türk müzik sektörünün güncelliğini konuştuk.

Fahir Atakoğlu, başarısı pek çok uluslararası ödülle tescillenmiş ünlü bir piyanist ve besteci… Değişik kültürleri harmanlayan müziği, senfonik çalışmaları ve film müzikleri ile dikkat çeken sanatçı, şimdi ise Amerika’da bir numaraya yükselişi ve Grammy’e adaylığı ile konuşuluyor. 25. sanat yılı nedeniyle özel bir projede hazırlayan Atakoğlu,  sorularımızı yanıtladı. 

“Istanbul In Blue” adlı albümünüzle Amerika caz radyoları listesinin "dünya müziği" kategorisinde bir numaraya yükseldiniz.  Öncelikle bu başarıyı anlatır mısınız? Albüm ilgi çekti, sevildi. Radyolar çalmaya başladı. Bu albüm için bir radyo promosyon firmasıyla çalıştım. Böyle bir firmayla çalışmam, daha fazla radyolarda çalınmamı sağladı. Müziğin iyi olması, insanların müziğimi sevmesi bir yana o tip bir gücünde faydası olduğunu söyleyebilirim. Çıktığından bu yana sürekli listelerdeydi. Dördüncülük ve üçüncülükten sonra  liste başı oldu. Çıktığından bu yana çalması çok güzel… Amerika’da albüm çıkardığınız zaman büyük bir risk alıyorsunuz. Büyük bir pazarın içinde böyle bir başarı elde etmek çok daha önemli. Küçük bir pazarda ya da belirli bir geçmişinizin olduğu bir pazarda bunu yapmanız kolay olabilir. Mesala, benim Türkiye’deki radyolarda birinci olmamla, Amerika’daki radyolarda birinci olmam arasında çok büyük bir fark var. Çünkü, orada daha büyük bir rekabet var, daha büyük bir pazar var. Sizin gibi belki binlerce insan var. Ama endüstriyi öyle oturtmuşlar. Gerçektende doğru insanlarla çalıştığınızda başarınız katlanıyor.

Grammy ödüllü birçok sanatçıyla çalıştınız ve sizde Grammy’e adaylığınızı açıkladınız. Bu süreç nasıl gelişti? Grammy’i veren “Recording Foundation" adlı bir vakıf var. Öncelikle bu vakıfa üye olmanız şart. Albümünüzün doğru yollardan dağıtılmış olduğunu da ispat etmeniz gerekiyor. Bunu yaptıktan sonra, çalıştığım Grammy ödüllü müzisyenlerin referans vermesiyle üyeliğim gerçekleşti. Ve “Istanbul In Blue” albümümle adaylar arasına girmeyi umut ediyorum. Bu albümde birlikte olduğum müzisyenlerin dünya üzerinde tanınmışlığı var. Şuana kadar çalıştığım müzisyenlerin böyle bir özelliği yoktu. “Ben şarkıcıyım Celine Dion ile düet yapmak istiyorum.”diyor bazı müzisyenler… Öyle birden bire olmuyor. İstemek başka, onu yapabilmek başkadır. Öyle bir lig’e girdim ki Amerika’da, birinci lig’teyim. O çevrede olduğunuz zaman artık dünyadaki bütün müzisyenler elinizin altında oluyor.

Amerika’da kendi müziğinizi kabul ettirme sürecinde neler yaşadınız? Bunlar özveriyle ilişkili. Çok kabiliyetli olabilirsiniz, müziğiniz çok güzel olabilir. Ama insanların size gelmesini beklememelisiniz. Sizinde kendi özverinizin olması gerekiyor. Ben o özveriyi hem maddi, hem manevi olarak gösteriyorum. Öyle olunca da başarı geliyor. Yerinizde oturup saymayacaksınız. “İyi müziğim var, insanlar nasılsa sever” diye düşünmeyeceksiniz. Doğru insanlarla çalışmak önemli. Bugün bir Türk sanatçısı, Amerika’da ya da Türkiye dışında bir yerlere gelmek istiyorsa, yerinde durmamalı her şeyden önce. Oralara gitmeli, çalmalı. Bir İspanyol, Amerikalı ya da İtalyan sanatçı içinde aynı şey geçerli. Bugün bir yere gelmem seneler aldı.  

“BENDEN ÖNCE MÜZİĞİM TANINDI”

Sanatçı, müzik yaşamının şekillenmesinde ve üretiminin gelişiminde jingle ve belgesel müziklerinin de oldukça etkili olduğunu söylüyor: “Bana müzik kutusu derlerdi. Her sabah gelir, müzik yapardım. Bazen günde iki tane yaptığım olurdu. Reklam müzikleri üretimimi çabuklaştırdı, daha doğrusu iyileştirdi. Belgesel olarak da Türkiye’nin yakın tarihini anlatan en güzel belgesellerinin müziklerini yaptım. “Cumhuriyet”, “Sarı Zeybek” gibi… Benim müziğim benden evvel tanındı. Adım ve müziğim ortadaydı. Belgeseller sayesinde müziğim tanındı. Müziğimi biliyorlardı, beni bilmiyorlardı. Sezen Aksu orkestrasında çalışırken; Sezen beni ‘“Demirkırat”ın bestecisi’ diye tanıtırdı ve bende çalardım. Sertab’ı da benim yaptığım jinglelarla tanıtırdı. “Sarı Zeybek”in benim için ayrı bir yeri var. Ülkemiz için bu kadar önemli bir insanla melodinizin özdeşleşmesi rüya gibi… Çok şevk ve istek veriyor ileriye dönük…”

VE…25 YILIN ‘İZ’İ…

 Fahir Atakoğlu, 25. sanat yılını müzik yaşamının güzel bir yansıması olarak nitelendirdiği “İz” adlı çalışmasıyla kutluyor. Önemli bestelerinin yeniden düzenlendiği albümde; “Alaturka” Tarkan,  “İstanbul” Sertab Erener, “Lal” Sezen Aksu, “Uzağım Olma” Nilüfer, “Sır” Levent Yüksel tarafından seslendiriliyor. Ayrıca “Ağır Roman”, “Sarı Zeybek”, “Nazım ile Piraye”, “Cumhuriyet” gibi belgesel ve film müzikleri de albümün diğer eserleri arasında yer alıyor. Kapak yazısında “Albümler dolusu melodiler, sayısız konserler sonra, kalbimde izi kalan bestelerimi, yıllardır birlikte müzik yaptığım ve yorumlarına hayranlık duyduğum müzisyen arkadaşlarımla birlikte yeniden seslendirdik” diyen Fahir Atakoğlu, bugünlere gelişini şöyle anlatıyor: “Ben hep küçükken o zaman dinlediğim gruplarla rüyaya dalardım. Zaman geçti ve bir sürü sanatçı, müzisyenle bir araya geldim. O süreç içinde kendi açımdan ‘bir gün ben böyle olurum’ diye başlamadım işe. Yapmak istiyordum, çalmak istiyordum, konser vermek istiyordum. Hiçbir zaman ‘18 bin kişiye stadyumda konser vereceğim’ şeklinde bir plan yapmadım. Yaparsan zaten zor bir şey. Plan yapmadan, kendi bildiğimi hissettiğim gibi kalbimden çıktığı şekilde verdim. Ve insanlar benim duygularıma ortak oldu, çalışmalarımı sevdi. Allah sağlık verdiği sürece de üretmeye devam edeceğim.” 

Albümün adı “İz”… Hayatınızda iz bırakan şarkılardan yola çıkılmış olmalı… Sadece benim hayatım değil, insanlarında hayatında iz bırakmış şarkılar… Öyle melodiler ki halen dinleniyor. Melodilerimi 100 yıl sonrada dinlensin diye yazıyorum zaten. Bir besteci olarak ne mutlu bana ki böyle melodiler yapmışım. Her bir insanın hayatına ayrı bir şekilde dokunmuşum. Zaten hayattaki görevimin de bu olduğuna inanıyorum. Allah bana bunu yapacaksın demiş, bende çok mutluyum.

Nasıl ortaya çıktı bu proje? Ben böyle bir proje gerçekleştirmek istiyordum. 2005 yılından bu yana eski tatta albümlerim kalmamıştı. “Kirli Kedi” yapımda ortak oldu bana. Albümün konserleri olacak. Elimden geldiğince yapmaya çalışıyorum ama istediğim sayıda olmuyor,  konser vermek zor bu ülkede. Amerika’da halen “Istanbul In Blue” konserleri devam ediyor. Burada da İstanbul, Ankara, İzmir’de yaptık. Daha başka şehirlerde de konserlerimi sürdürmek istiyorum.

“MÜZİK HALA ONNO’NUN BIRAKTIĞI GİBİ…”

20 yıldır Amerika’da yaşıyorsunuz, müzik hayatımızı takip edebiliyor musunuz? Evet. Hiçbir şeye benzemiyor. Onno (Tunç) Sezen’le (Aksu) birlikte “Sen Ağlama” albümüyle  başlayan armonik bir şey geliştirdi. Türk melodilerinin çok seslendirilmesi… Müzikte modlar vardır. Lidyan, Frigyen gibi… Lidyan ve Frigyen bize çok uyuyor. Bugün Türk Müziğindeki melodilerin armonizasyonu hep onlar üzerine kuruludur. Ve hala Onno’nun, Atilla(Özdemiroğlu) abinin yaptığı devam ediyor. O nedenle tüm şarkılar aynı parça gibi geliyor. 5 aranjör Türkiye’deki tüm müzisyenlere aranje yapıyor. Bu bizi bir yere getirmeyecek. Ama gençler gelmiyor mu? Geliyor…  Zamanı var. 10 yıl sonra daha iyi şeyler konuşacağımızı düşünüyorum. Türkiye’nin ekonomik yapısı da bir takım yapımcıların kolay yolu seçmesine neden oldu. Satılanın türevi yapılmaya başladı. Yeni şeyler çıkmadı. Şimdi şimdi cesaretlenmeye başladılar biraz. Böyle olursa ancak dünyada tekleşebiliriz.

“BESTECİ OLARAK BÜYÜK KAYBIM VAR…”

Telif haklarının ülkemizde daha yeni anlaşılmaya başladığını söyleyen Atakoğlu, “Türkiye dünyayı 40 yıl öncesinden takip ediyor” diyor. “Benim dönemimdeki sanatçılar şanssız biraz. O zaman MESAM gibi kuruluşlar olsaydı, daha fazla telifler kazanıyor olabilirdim. Çünkü, çok fazla reklam müzikleri yaptım, belgeseller yaptım. Geçte olsa bizde bir yerlere geldik. Ama besteci olarak çok büyük bir kaybım oldu. Ben başka bir ülkede yaşamış olsaydım, daha farklı bir hayatım olurdu.”  Meslek Birliklerinin yanı sıra müzisyenler sendikasının da olması gerektiğine inanan sanatçı, ancak bu şekilde dengesizliğin ortadan kalkacağını ifade ediyor: “Sendika olsa; 2 günlük gitarist, 20 senelik müzisyenle aynı parayı isteyemez. Bu dengesizlik ortadan kalkar. Müzik ve sanat kariyerdir. Bir şeyleri yapa yapa bir yerlere gelirsiniz. Eğer birden bire maddi olarak, size 15 yıl fark atan insanla aynı değeri paylaşıyorsanız, düzende bir bozukluk var demektir. İnsanların değerleri belli değil. Bugün Türkiye’de 2 Grammy almış bir davulcudan iki kat daha fazla para isteyen davulcular var. Nedeni de Türkiye’de en fazla parayı alan şarkıcıya çalmış olması. Bu büyük bir dengesizlik. Sendika değeri belirliyor. Meslek Birliklerinin haricinde sendikanın çok daha önemli olması gerek diye düşünüyorum. Ayrıca,  sahnelerdeki müzisyenlerin sendikaya üye olmadan çalışmamaları lazım. Bütün dünyada böyle, bizde yok. Eşim tiyatrocu ve tiyatrocular sendikasına üye olmadan oynayamıyorlar.”

-CEMAL REŞİT REY’İN ÖĞRENCİSİ -

İstanbul doğumlu olan Fahir Atakoğlu, küçük yaşlarında eski piyanosuna hayat vermiş, 7-8 yaşlarına geldiğinde annesine yaptığı ısrarların sonucunu yeni piyanosuna kavuşmuştu.  Hocası Muzaffer Uz tarafından Cemal Reşit Rey ile tanıştı. 1977 - 1979 yılları arasında Rey tarafından çalıştırıldı. Ardından İstanbul Devlet Konservatuarı'na giren Atakoğlu, 1980'de Londra'ya giderek, Croydon College'da eğitim aldı. Londra'da çeşitli deneyimler edindi. 1983'te Türkiye'ye geri dönerek reklam müzikleri üzerinde çalışmaya başladı. Ayrıca belgesel müzikleri yaparak bu alandaki başarısını da kanıtlamış oldu. 1996'dan bu yana pek çok ulusal ve uluslararası yapım için jingle, belgesel ve film müzikleri hazırlayan Fahir Atakoğlu, 1994'te çıkan ilk albümünü takiben aralarında Amerika'nın bulunduğu 17 ülkede toplam 14 albüm çıkardı. Albümleri bugüne kadar 2 milyondan fazla satış yapan Atakoğlu’nun birçok ödülü bulunuyor. Ayrıca, Türkiye'deki çeşitli sanatçılar ile beraber müzik yaptı. Bunların başında Mazhar-Fuat-Özkan, Sertab Erener ve Sezen Aksu geliyor. Yurt dışında beraber çalıştığı kişiler arasında ise Yunan şarkıcı Notis Sfakinakis bulunuyor. Yunanistan'da oldukça ses getiren Telos-Dios-Telos şarkısı 400 binden fazla satmış ve Mega Channel tarafından 'En iyi Şarkı' Ödülü'nü almıştı.